Wedi'i eni a'i fagu yn Sir Fynwy, er ei fod yn byw yn America ar hyn o bryd, nid yw'r ffotograffydd arobryn Will Davies yn gadael i filltiroedd awyr ei gadw o'i famwlad. Ar ddiwedd 2023, cymerodd ran mewn digwyddiad a gynhaliwyd gan y fenter Celfyddydau Gweledol Mapio Sir Fynwy (VAMM) trwy Zoom o’r UDA.
“Cysylltwyd â mi gan gydlynwyr y prosiect Ann Sumner a Beth McIntyre, a oedd yn cynnal ymarfer mapio i leoli artistiaid gweledol a phobl greadigol yn ardal Sir Fynwy”, meddai Will. “Roedden nhw wedi dod ar draws fy ngwaith ffotograffiaeth ac eisiau darganfod mwy amdana i.”
Mae stori Will yn stori hiraeth, lle mae Cymru bob amser yng nghefn ei feddwl: “Cefais fy magu ym Mrynbuga, ar ôl symud yno pan oeddwn ond yn ddwy oed. Ar ôl ysgol, es i ffwrdd i'r brifysgol ac yna dod yn ôl am ychydig, ond mae'n ymddangos bod fy ngwaith yn y diwydiant cyllid wedi fy nhynnu y tu allan i Gymru ers hynny.
“Rwy’n gweithio i sefydliad rhyngwladol sy’n canolbwyntio ar ddatblygu economaidd, felly mae ffotograffiaeth yn ddiddordeb amser sbâr i mi. Gan ddweud hynny, tyfodd fy nghariad at ffotograffiaeth allan o brosiect gwaith flynyddoedd yn ôl. Symudais i Affrica ar yr adeg pan oedd camerâu yn dechrau dod yn hygyrch i bobl nad oeddent yn gwybod beth oeddent yn ei wneud. Mae Ethiopia a Kenya yn lleoedd anhygoel o ffotogenig, felly fe wnes i godi'r hobi yno yn fy amser sbâr.
Mae Cymru wastad adref, ond ers fy ugeiniau cynnar dydw i ddim wedi byw yno’n barhaol. Pan ddaeth cyfnod COVID, lle gallem weithio’n sydyn o unrhyw le, roeddwn i’n teimlo bod Cymru yn lle cystal ag unrhywle; roedd yn esgus gwych i dreulio cyfnod estynedig yn ôl adref. Nid oedd llawer y gallem ei wneud bryd hynny oherwydd cyfyngiadau cloi, felly treuliais lawer o amser yn yr awyr agored gyda fy nghamera, mewn caeau, ymhlith y mynyddoedd ac ar hyd yr arfordir.
Fe wnaeth un ffotograff a dynnwyd yn ystod y cyfnod hwn greu ei enw da fel ffotograffydd, gan ennill teitl Ffotograffydd Tirlun y Flwyddyn 2022 iddo. Mae 'Aberhonddu yn y gaeaf' yn cyfleu harddwch tawel, naturiol Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog gyda chopaon eira pell yn y cefndir a chaeau heulog yn y blaendir ar ddiwrnod cymylog.
Er gwaethaf ei lwyddiant, roedd Will yn ei chael hi'n anodd i gael ei lun buddugol i gael ei arddangos yn gyhoeddus yng Nghymru. “Roedd yn anodd oherwydd nid oedd canolbwynt na chymuned barhaol y gallwn fynd iddo am help,” meddai. “Mae hynny’n drueni achos dyma’r tro cyntaf i ddelwedd o Gymru ennill y gystadleuaeth. Roeddwn i'n teimlo y dylai fod lleoedd sy'n hyrwyddo Cymru a'i phobl greadigol mewn ffordd gadarnhaol, ond ni allwn ddod o hyd iddynt. Roedd yna ddwy gymdeithas ffotograffiaeth yng Nghas-gwent a’r Gelli Gandryll, ond dim rhwydweithiau go iawn a allai fy helpu.”
Yn ffodus, rhoddodd digwyddiad CICH Sir Fynwy gyfle o’r diwedd i arddangos/hyrwyddo ei ffotograff arobryn yn lleol. Yn un o sesiynau Sgyrsiau Creadigol VAMM ym Mrynbuga, deialodd Will i mewn o filoedd o filltiroedd i ffwrdd i ddweud wrth artistiaid a chrefftwyr lleol yn Sir Fynwy am ei waith, ei fywyd ac effaith y gystadleuaeth - ynghyd â phrint o’i ffotograff arobryn.
Ar ôl ei sgwrs, bu’r mynychwyr yn trafod gweithgarwch creadigol yn ardal Brynbuga a sut olwg allai fod ar rwydwaith celfyddydau gweledol ar draws Sir Fynwy yn y dyfodol, o ran ei gefnogaeth i ddiwydiannau creadigol lleol, ysgogi cydweithio a sicrhau twf ar draws y rhanbarth.
Er nad yw’n byw yng Nghymru ar hyn o bryd, mae Will yn aml yn meddwl tybed sut beth fyddai symud yn ôl a dilyn ei angerdd am ffotograffiaeth: “Pe bai gwell cefnogaeth i bobl greadigol, a phe bai’n haws dod o hyd i leoliadau i arddangos fy ngwaith, byddai hynny’n rhoi ychydig mwy o hyder i mi yn y syniad. Am y tro, mae gen i yrfa sy'n ddiddorol i mi ac nid oes gennyf unrhyw awydd mawr i adael, ond mae'n hwyl ei hystyried.
O ymwneud â’r celfyddydau gweledol yn Sir Fynwy, gallaf weld cyfleoedd ar gyfer pethau a fyddai o fudd aruthrol i bobl greadigol tebyg yn yr ardal. Nid bod angen lle neu offer arnom, o reidrwydd; ond mae angen cefnogaeth gydag ochr hyrwyddo pethau, sicrhau arddangosfeydd, rhwydweithio a ffurfio bondiau ymhlith aelodau'r diwydiant. Mae llawer o botensial yma i ddangos a thyfu’r dalent anhygoel sydd gennym ym Mhrifddinas-Ranbarth Caerdydd; mae angen y gefnogaeth gywir arnom i helpu i wneud i hynny ddigwydd.”
Rhagor o wybodaeth am Canolfannau Clwstwr y Diwydiannau Creadigol.
