Pwy sy'n ofni ysgrifennu?
P’un ai’n wynebu traethawd neu gais am gyllid, dechrau ar y nofel gyntaf honno neu hyd yn oed ddrafftio e-bost pigog, mae ysgrifennu wedi codi ofn arnom ni gyd ar ryw adeg neu’i gilydd. A phan fyddwn ni'n teimlo'r ofn hwnnw, beth sy'n digwydd? Rydym yn gohirio, rydym yn gorfeddwl, rydym yn amau ein hunain ac nid ydym yn cyflawni ein gwaith gorau. Ac mae hynny'n broblem, oherwydd dim ots beth yw ein gwaith, neu sut yr ydym yn hoffi mynegi ein hunain, mae'n anochel y bydd yn rhaid i ni i gyd ddibynnu ar y gair ysgrifenedig o bryd i'w gilydd.
I’n helpu i weithio trwy rai o’r syniadau hyn, ac archwilio sut y gallwn chwalu rhwystrau a blociau y gallem eu profi wrth fynegi ein hunain trwy ysgrifennu, daeth yr athrawes, y mentor a’r awdur Briony Goffin i ymuno â ni. Yn adnabyddus am ei harddull ysgrifennu bywiog, mae Briony wedi cyhoeddi’n eang, yn ogystal â chyflwyno sgyrsiau TEDx ar ysgrifennu creadigol ac arwain gweithdai ar gyfer sefydliadau amrywiol o Wasanaeth Carchardai EM i Ŵyl y Gelli ac amryw o sefydliadau eraill.
Arweiniodd Briony y grŵp mewn cyflwyniad deniadol a chyfoethog yn ei gynnwys, gan rannu rhai o’i chynghorion gorau ar gyfer creu gwaith ysgrifenedig effeithiol trwy gydbwyso’r ‘personol’ â’r ‘proffesiynol’.
Dyma fy mhrif fyfyrdodau a dehongliadau o’r digwyddiad:
1. O ran ysgrifennu, mae ‘wedi gorffen’ yn well na ‘perffaith’
Neu fel y dywedodd Briony ar y diwrnod ‘mae’r drafft cyntaf bob amser yn berffaith, oherwydd y cyfan sy’n rhaid iddo ei wneud yw bodoli’. Os ydych chi, fel fi, yn dipyn o berffeithydd, gall fod yn hawdd – ac yn demtasiwn – oedi cyn rhoi geiriau i’r dudalen dim ond oherwydd ein bod ni eisiau i bopeth fod yn wych ar unwaith. Ond mae ysgrifennu yn broses o adolygu ac ehangu lle nad oes neb o gwbl yn ei chael hi'r tro cyntaf. Roedd yn rhyddhad dechrau meddwl am ysgrifennu fel rhywbeth y gellir ei berffeithio nes ein bod yn teimlo ei fod yn mynegi ein bwriad yn gywir. I mi, mae hyn yn helpu i gael gwared ar rywfaint o ofn a brawychu’r ‘dudalen wag’.
mae'r drafft cyntaf bob amser yn berffaith, oherwydd y cyfan sy'n rhaid iddo ei wneud yw bodoli
2. Ni yw ein pwnc mwyaf diddorol
Yn ei chyflwyniad, rhannodd Briony dri phwynt allweddol ar gyfer ysgrifennu llwyddiannus, ac un ohonynt oedd:
os ydych am i'ch gwaith ysgrifennu fod yn ddeniadol i bawb, mae'n rhaid i chi fod yn barod i fod yn wirioneddol bersonol
Pan fyddwn yn ysgrifennu, gall fod tueddiad i feddwl bod yn rhaid i ni wneud llawer a llawer o ymchwil yn gyntaf, gan gymryd gwybodaeth i lywio ein pwnc. Er bod ymchwil yn bwysig, yn enwedig mewn ysgrifennu academaidd, gall hefyd fod yn rhwystr i gael yr ysgrifennu wedi'i wneud, ac mewn gwirionedd mae gor-ymchwilio i'ch pwnc yn dacteg oedi arall mewn gwirionedd! Pwysleisiodd Briony bwysigrwydd canolbwyntio ein hysgrifennu ar y pwnc yr ydym yn agosaf ato ac yn gwybod fwyaf amdano. Bydd gwneud hyn yn helpu eich gwaith ysgrifennu i deimlo'n fwy dilys a deniadol. Mae hefyd yn adeiladu mwy o ymddiriedaeth gyda'r darllenydd, oherwydd eich bod yn ysgrifennu o brofiad uniongyrchol.
3. Mae ffuglen yn fwy gafaelgar na ffaith
Esboniodd Briony, yn ysgrifenedig, fod ‘ffuglen yn fwy gafaelgar na ffaith’, a chymharodd hwn â defnyddio 'filter' camera i addasu ffotograff. Weithiau mae'r ddelwedd - ni waeth pa mor gywir yn ffeithiol - yn methu â dal disgleirdeb, harddwch a dirgelwch realiti. Felly gwaith yr awdur yw darlunio'r hud a sicrhau bod y gynrychiolaeth eilaidd yn gwneud cyfiawnder â'r profiad byw. Tra bod hyn yn arbennig o berthnasol mewn ysgrifennu creadigol, fe’m trawodd hefyd fod hon yn broses wirioneddol bwysig wrth geisio cyfleu syniad i’r darllenydd o fathau eraill o ysgrifennu, megis adroddiadau neu hyd yn oed geisiadau am gyllid neu swyddi. Wrth natur, ni fydd y gynulleidfa ar gyfer eich gwaith ysgrifenedig ‘yn yr ystafell’ gyda chi – ond gall ysgrifennu gwych wneud iddynt deimlo eu bod wedi gweld yr hyn yr ydych wedi’i weld drostynt eu hunain. Y tro nesaf y bydd yn rhaid i mi ysgrifennu adroddiad neu gais, byddaf yn bendant yn talu sylw i ba mor ‘fyw’ mae’r geiriau’n teimlo i drydydd parti a chysylltu â fy ‘Instagram Influencer’ mewnol.
Darllenwch fwy am Briony
Os hoffech chi ddarganfod mwy am Briony a’i gwaith, neu os ydych chi wedi cael eich ysbrydoli i ddatblygu eich sgiliau ysgrifennu, mae Briony yn arwain gweithdai ysgrifennu creadigol yn Chapter. Rhagor o wybodaeth.
Ein Paned i Ysbrydoli nesaf
Byddem wrth ein bodd yn eich gweld yn ein Paned i Ysbrydoli nesaf, ar y thema ‘Pwy sy’n ofni newid gyrfa?’, ar ddydd Iau 6 Ebrill yn The Gate, Caerdydd. Rhagor o wybodaeth ac archebu eich lle.
Mae Paned i Ysbrydoli yn gyfle anffurfiol i weithwyr llawrydd a chreadigol Caerdydd ddod at ei gilydd ar gyfer cysylltiad, cydweithio a chaffein. Mae'r digwyddiadau wedi'u cynllunio i hwyluso rhannu a myfyrio, a chefnogi adeiladu rhwydwaith personol a phroffesiynol ar gyfer unigolion.
